Page 12 - Navidenou-Arzhang No 26
P. 12
دورۀ ا ّول ،سا ِل سوّم ،شمارۀ ،26مهر و آبان 1401 ارژنگ دوماهنامۀ ادبی ،هنری و اجتماعی نویدنو
این بدان معنی است که به اعتقاد دوبرولیوبوف –که در اصل مور ِد تایی ِد ماست ،-تراژیک وکُمیک در نتیجۀّ تضا ّد
بین دامنۀ نامحدود تلا های انسان و محدودیتِ تاریخیِ فرصتها و امکانا ِت او پدید میآیند .در تحلی ِل نهایی از
همین تضادّ است که ستیزههای تراژیک و موقعیتهای ُکمیک نشأت میگیرند.
پدیدههای تراژیک و کُمیک در شک ِل خالصِ خود بهندرت در زندگ ِی واقعی یافت میشوند .ا ّما در هنر
وضع کاملاً متفاوت است:
مثلا در تراژدیهای اووریپد ،در تابلوی رامبراند با عنوان بازگشتِ مردِ ولخرج ( The Return of the
،)Prodigalیا در سمفونی قهرمانانۀ بتهوون هیچ عنصری از کمدی وجود ندارد .با اینحال ،هر قدر واقعیت و
روابطِ اجتماعی متنوعتر باشد ،و هرقدر طبقات و گروههای اجتماعی درمبارزه برای پیشرفتِ اجتماعی فعالتر
باشند ،منعکسساختنِ واقعیت در انواعِ خالص و مشخّ ِص
کمدی و تراژدی مشکلتر است .این واقعیت نشان میدهد که در م زقولاتِ تراژ زیک و
چرا هنرِ نوین به آمیخت ِن هرچه بیشتر ُکمیک و تراژیک
گرای دارد .هنرمندان در نمای ِ پدیدههای عمیقاً تراژیک، کم یزک ن یزز مان نزد ه مزۀ
روز به روز بی تر از وسایل و شیوههای بیانی خاصّ ِکمدی مقولا ِت استهتیک ،تفک زی ِک
استفاده میکنند ،درحالیکه نمای های کمیک غالباً نشانهای وجوهِ عینی از وجوهِ ذه نزی
از اه ّمیتِ خاصّی بر زخوردار
از تراژد ِی عمیق بر چهره دارند.
فیلمِ پرآوازۀ استنلی کریمر* با عنوان کشت ِی ابلهان است.
( )Stanley Kramer, Ship of Foolsوقایعی را بازسازی
میکند که با ح ّس ِتراژی ِک عمیقی آمیخته است .این فیلم ،هم
دارای عناصر و وجو ِه تراژیک است ،و هم دارای عناصر و وجو ِه کُمیک .در آن ،هم خنده وجود دارد ،هم اشک.
در مقولاتِ تراژیک و کمیک نیز مانند همۀ مقولا ِت استهتیک ،تفکیکِ وجو ِه عینی از وجوهِ ذهنی از اه ّمیتِ
خا ّصی برخوردار است .در دنیای واقعی بدون تردید ،هم به پدیدههای تراژیک برخورد میکنیم ،و هم به
پدیدههای کمیک .خصلتِ خا ّص ِستیزههای اجتماعی مبنای این پدیدهها را تشکیل میدهد .با اینحال ،یک
پدیده ممکن است از نظرِ بعضیها تراژیک به حساب آید ،و از نظرِ بعضی دیگر کُمیک ،زیرا که پدیدههای زندگ ِی
اطرافِ ما را هرکسی بر طبقق آرمانهای معیّنی در مییابد که توسط موقعی ِت اجتماعی ،جهانبینی و ساخ ِت
روانی او شکل میگیرند و همۀ این عوامل نیز در یک مت ِن مش ّخصِ تاریخی ساخته میشوند.
مقولا ِت اِس ِتهتیک /تراژیک و ُکمیک 11