Page 9 - Navidenou-Arzhang No 26
P. 9
دورۀ ا ّول ،سالِ س ّوم ،شمارۀ ،26مهر و آبان 1401 ارژنگ دوماهنامۀ ادبی ،هنری و اجتماعی نویدنو
مقولا ِت ِاستِهتیک /تراژیک و کُمیک
(مقدمۀ بخ ِش س ّوم از فصلِ چهارم کتاب "پایههای هنرشناسی علمی")
نویسنده :آونر زیس /برگردان :ک.م.پیوند
مقام و اهمّیتِ مقولا ِت تراژیک و کُمیک را در
استهتیک این واقعیت تعیین میکند که این
مقولات به بیان ارزیابی استهتیک از پدیدههای
اساسی دنیای واقعی کمک میکنند و همراه با
مقولۀ زیبایی ،اساسیترین و مقولاتِ موردتوجهِ
هنر به شمار میروند.
دامنۀ کاربردِ تراژیک و کُمیک در دنیای عینی
محدودتر از دامنۀ کاربردِ زیبایی است .تراژیک و
کمیک فقط در حیاتِ اجتماعی مطرح هستند .در طبیعت نمیتوان از این مقولات سخن به میان آورد.
همانطوری که مفاهی ِم خیر و شر در طبیعت مصدا پیدا نمیکنند ،اشکهای تراژیک یا خندههای کمیک نیز
در طبیعت کاربرد ندارند .پدیدههای زندگی بسته به محتوای اجتماع ِی نهفته در آنها ،رن ِ تراژیک یا کمیک به
خود میگیرند .این مهمترین خصیصۀ تراژیک و کُمیک بعضی از نویسندگان را برآن میدارد که نتیجه بگیرند
این مقولات ،مقولاتِ استهتیک نیستند ،بلکه مقولا ِت ِاتیک هستند .تردیدی نیست که مقولا ِت تراژیک و ُکمیک
ذات ًا دارای محتوایی هستند که مستلزمِ ارزیابی اخلاقی میباشند.
در پدیدههای هنریِ تراژیک و کُمیک ،وحد ِت عوامل استهتیک و اِتیک با روشنی بی تری به چشم میخورد .با
اینحال ،حوادث ،شخصیتها (کاراکترها) و ستیزههای تراژیک و کُمیک را کاملتر و روشنتر از هر چیزِ دیگر در
هنر میتوان توضیح داد و تج ّسم بخشید .ماهی ِت مقولا ِت تراژیک و ُکمیک با وضوحِ تمام در آثارِ هنری و در
نمای ِمستقیم و مش ّخصِ زندگی شخصیتها و حوادث تجلّی پیدا میکنند و نه در مفاهی ِم اخلاقی.
تراژیک و ُکمیک را نباید با تراژدی و کمدی ،که ابتدا بی تر در حوزۀ نمای و تئاتر شکلگرفت ،یکی دانست؛
گرچه در این انوا ِع هنری است که تراژیک و کُمیک به بهترین وجه تبلور پیدا میکنند .معنی تراژیک و کُمیک
وسیعتر از اینهاست :همانطوری که قبلا اشاره کردیم ،این مقولات ،مقولاتی هستند که با ارزیابی پدیدههای
تراژیک و کُمیک از دیدگاهِ استهتیک ارتباط دارند ،و اصول و ضوابطی هستند که بهتوسط آنها ،این پدیدهها در
مقولا ِت اِستِهتیک /تراژیک و ُکمیک 8
