Page 17 - Navidenou-Arzhang No 24
P. 17
دورۀ اوّل ،سا ِل س ّوم ،شمارۀ ،04خرداد و تیر 2422 ارژنگ دوماهنامۀ ادبی ،هنری و اجتماعی نویدنو
سخن در مورد ضواب ِط اخلاقی صادق نیست .با اینحال در زندگی اجتماعی و در هنر ،ملاحظاتِ استهتیک و
اِتیک (اخلاقی) پیون ِد ناگسستنی دارند.
استهتی ِک مدرنیستی ملاحظاتِ استهتیک و ِاتیک را متضا ّد ِهم میداند .از این نقطهنظر ،پدیده های غی ِراخلاقی،
چه انسانهایی که مق ّید به اخلاق نیستند و چه کردارهای غی ِراخلاقی ،میتوانند زیبا به شمار روند و ارز ِش
استهتیک داشته باشند .با طرح این عقیده که وظیفۀ هنر کاشتنِ تخ ِم زیبایی است ،نه کاشتن تخم نیکی،
استهتیکِ مدرنیستی در عمل نشان میدهد که چیزی بالاتر از وسیله توضیح غیرِاخلاقی بودنِ هنر نیست .انکار
ضواب ِط اخلاقی بهنوبۀخود استهتیک را باطل و بیمعنی میسازد ،چنانکه این عمل در هن ِر منحطِ مدرنیستی که
به ویرانی نسجِ هنری آثارِ هنری منجر شده است ،به نحوی بارز اتفاق افتاده است .این نوع هنر تاثیری
ض ّد ِاستهتیک در ما به وجود میآورد .
انقلا ِب سوسیالیستی در پیشرف ِت استهتیکِ بشر نق ِش تاریخی بزرگی بازی کرد .این انقلاب بعد از دهای ِی تودهها
از چنگا ِل نیازهای صرفاً سوداگرایانه ) ، (Utilitarianبر بیداری و رشدِ همه جانبۀ حسّاسی ِت استهتی ِک نهفته در
انسان و بر رشدِ استعدادِ او در بهرهمندی از زیبایی و نیا ِز او به این بهرهمندی تاثی ِر قاطعی گذاشت .چنانکه
گورکی به حق تاکید می ورزد اشتیا ِق مردم به آزادی و زیبایی در انقلابِ پرولتری نقشی تعیینکننده بازی
میکند .در زی ِر لوای سوسیالیسم ،زیبایی بر همۀ حوزههای حیاتِ اجتماعی و بر فعالی ِت روزانۀ مردم رخنه
میکند و دامنۀ عم ِل قوانینِ زیبایی بهراستی نامحدود میگردد.
پانوشتها:
0- Aristotle, On the Art of Poetry, Oxford, 2302, P.42
2- N.G.Chernyshevsky, Selected Philosophical Essays, MOSCOW, 2359, P.027 ( in
)Russian
-2محتوای تئوری استهتی ِک کانت وسیعتر و غنیتر از اصلِ فارغ از سودبرد ِن داوریِ استهتیک است که در بالا
به آن اشاره شد .دستاوردِ تردیدناپذیرِ این فیلسوفِ آلمانی در این واقعیت نهفته است که میکوشید حوزۀ
خا ّص ِزیبایی و هنر را تعریف کند و بی ِن هنر و سایر حوزههای مربوطه خ ّط ِفاصلی ترسیم کند .کانت از تئوری
هن ِر خود پیوند بینِ استه تیک و اخلاق ( )Moralرا انکار نمیکند و تا حدودی میکوشد از محدودیتهای
برداشتهای فرمالیستی فراتر رود .معهذا ،هیچکدام از اینها در خصلتِ ایدهآلیستی و فرمالیستی برداش ِت کانت
از داور ِی استهتیک ،یا در این واقعی ِت روشن که دقیق ًا این برداشت بعدها مبنای تئوریکِ فرمالیسم را فراهم
میکند ،تغییری ایجاد نمیکند( .مو ّلف)
-4مارکوس ویتروویس ( ،)Marcus Vitruviusمهندس و آرشیتک ِت رومی که در قر ِن اول پیشاز میلاد
میزیسته است( .مترجم)
☘☘☘
تصحیح و توضیح:
در شمارۀ پیشین ارژنگ به دلیل بروزِ خطای تایپی ،در صفحات ( 02سطرِ ماقب ِل آخر) و ( 02سط ِر س ّوم) کلمۀ
"مقولات" صحیح بوده و در صفحه ( 72سطر )01نیز نام "شفیعی" صحیح است .پوزشِ ما را بپذیرید( .ارژنگ)
بازگشت به نمایه
مقولا ِت استِهتیک /زیبایی؛ تعریف و ماه ّیتِ آن 06
